RUHSAL HASTALIKLAR
Ruhsal hastalık sınıfları için tıklayınız
Ruhsal hastalıklar, duygularınızı, düşüncenizi ve davranışınızı etkileyen çok çeşitli zihinsel sağlık sorunlarına atıfta bulunur. Ruhsal hastalık örnekleri arasında depresyon, anksiyete bozuklukları, şizofreni, yeme bozuklukları ve bağımlılık gibi hastalıklar bulunur.
Birçok insan zaman zaman zihinsel sağlık sorunları yaşar. Ancak devam eden belirtiler aşırı strese neden olduğunda ve günlük yaşamınızı olumsuz etkilediğinde bir zihinsel sağlık sorunu ruhsal hastalığına dönüşür. Bu durumda normal olarak kabul ettiğimiz durum anormal bir evreye evrilmiş olabilir.
Akıl hastalığının tek bir nedeni yoktur. Bir dizi faktör ruhsal hastalık riskine katkıda bulunabilir;
· Genetik faktörler ve aile öyküsü
· Beyindeki biyolojik faktörler veya kimyasal dengesizlikler aile geçmişiniz
· Travma veya istismar öyküsü gibi erken olumsuz yaşam deneyimleri (örneğin, çocuk istismarı, cinsel saldırı, şiddete tanık olma vb.)
· Kanser veya diyabet gibi kronik tıbbi durumlarla ilgili etkenler
· Alkol veya uyuşturucu kullanımı
· Yalnızlık, izolasyon, kötü yaşam koşulları gibi koşullar vb.
Ruhsal bozukluklar karakter kusurlarından kaynaklanmaz. Ruhsal hastalıklar yaş, cinsiyet, coğrafya, gelir, sosyal statü, ırk/etnik köken, din/maneviyat, cinsel yönelim, geçmiş veya kültürel kimliğin diğer yönleri ne olursa olsun herkesi ayrım yapmadan etkileyebilir.
Ruhsal hastalıklar her yaşta ortaya çıkabilmekle birlikte, tüm ruhsal hastalıkların yüzde ellisi 14 yaşına, dörtte üçü ise 24 yaşına kadar başlamaktadır.
Ruhsal bozuklukların yükü, dünyanın tüm ülkelerinde büyümeye devam ediyor. Dünya çapında;
https://doi.org/10.1016/S0140-6736(18)32279-7
· 284 milyon insan anksiyete bozukluklarından,
· 264 milyon insan depresyondan,
· 45 milyon insan bipolar bozukluktan,
· 20 milyon insan şizofreniden,
· 50 milyon insan demanstan etkilenmektedir.
Ruhsal hastalıklar pek çok biçimde ortaya çıkabilir. Bazıları hafiftir ve belirli fobilerde (anormal korkular) olduğu gibi günlük hayatımızı yalnızca sınırlı şekilde etkiler. Diğer bazı zihinsel sağlık sorunları o kadar şiddetlidir ki bir kişinin hastanede yatarak tedaviye ihtiyacı olabilir. Bazı ruhsal hastalıklar kısa bir süre içinde ortaya çıkıp düzelme gösterebilir. Bazıları devam eden veya uzun süreli bir seyre sahip olabilir.
Yine de ruhsal hastalıklar tıpkı kalp hastalığı veya diyabet gibi tıbbi bir durumlar gibi tedavi edilebilir beyin hastalıklarıdır. İnsan beyninin nasıl çalıştığına dair anlayışımız genişledikçe ruhsal hastalıklar da daha başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir. Ruhsal hastalığı olan bireylerin büyük çoğunluğu günlük yaşam işlevlerini herkes gibi sürdürebilir.
Erken müdahale, bir hastalığın önlenmesinde, şiddetini azaltmada önemli bir yere sahiptir. Hastalık belirtilerini veya erken uyarı işaretlerini öğrenmek erken müdahale için yardımcı olabilir.
200'den fazla ruhsal hastalık türü vardır. Ruhsal bozuklukların ana türlerinden bazıları listelenmiştir.
Ruhsal hastalık sınıfları için tıklayınız
Ruhsal Hastalığın Uyarı İşaretleri
Bazı ruhsal hastalıklar gürültülü bir şekilde hızlı bir seyir gösterirken bazıları daha sinsi bir seyir gösterebilir. Aşağıdaki belirtilerden bir ya da birkaçını yaşıyorsanız bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşmeniz faydalı olabilir.
Ruh hali değişiklikleri - Her zamanki ruh halinden sapma gösteren duygular, duygularda hızlı veya dramatik değişimler
Aşırı endişe veya korku - Gerçek durumla açıklanamayan, tutarsız kaygılı düşünceler
Uyku veya iştah değişiklikleri - Beklenmedik uyku ve iştahta artış ya da azalmalar
Sosyal geri çekilme - Yakın zamanda sosyal ilişkilerde geri çekilme ve daha önce zevk alınan faaliyetlere ilgi kaybı
Düşünce sorunları - Konsantrasyon, bellek veya mantıksal düşünce ve konuşma ile ilgili açıklaması zor sorunlar
Artan hassasiyet - Görüntülere, seslere, kokulara veya dokunmaya karşı yüksek hassasiyet, aşırı uyarıcı durumlardan kaçınma
Apati - İnisiyatif almada veya herhangi bir aktiviteye katılma arzusunda kayıp
Algılarda kopukluk - Kendinden veya çevresinden belli belirsiz bir kopukluk hissi, gerçek dışılık hissi
Mantıksız düşünceler - Olayların anlamları veya etkileri hakkında olağandışı veya abartılı inançlar; bir yetişkinde çocukluk dönemine özgü mantıksız veya büyülü düşünme
Gerginlik - Başkalarından korkma veya şüphe duyma, aşırı bir sinirlilik
Olağandışı davranış - Garip, karakteristik olmayan, tuhaf davranış
İntihar, saldırganlık - İntihar düşüncesi veya niyeti ya da başkalarına zarar verme düşüncesi
Alkol-madde kötüye kullanımı - Eklenen alkol ve madde kullanımı
İşlevsellikte düşme - Evde, işte, okulda veya sosyal etkinliklerde olağandışı bir düşüş